Thường biến là gì? Phân biệt thường biến và đột biến như thế nào? Là câu hỏi được rất nhiều bạn học sinh lớp 9 quan tâm. Chính vì vậy trong bài viết dưới đây PUD xin trân trọng giới thiệu toàn bộ kiến thức về thường biến và đột biến để bạn đọc cùng tham khảo.
Phân biệt thường biến và đột biến mang đến 2 gợi ý trả lời chi tiết đầy đủ nhất. Qua đó giúp các bạn nhanh chóng nắm vững kiến thức để học tốt môn Sinh 9. Đồng thời biết cách trả lời câu hỏi 1 Bài 25 SGK Sinh học 9 trang 73. Ngoài ra các bạn xem thêm Phân biệt phản xạ có điều kiện và phản xạ không điều kiện.
1. Thường biến là gì?
Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình của cùng một kiểu gen. Sự biến đổi này thường phát sinh trong đời cá thể dưới sự ảnh hưởng của các yếu tố như môi trường mà không do sự biến đổi trong kiểu gen. Vì vậy, thường biến là những biến đổi hoàn toàn không liên quan đến cơ sở di truyền. Đây cũng là một trong những yếu tố bạn có thể nhận thấy khi so sánh thường biến và đột biến.
2. Đột biến là gì?
Đột biến chính là những biến đổi bất thường trong vật chất di truyền và thường xảy ra ở cấp độ phân tử (ADN, gen) hoặc cũng có thể là cấp độ tế bào (nhiễm sắc thể). Những yếu tố này tất yếu sẽ dẫn đến sự biến đổi đột ngột của một hoặc một số tính trạng nhưng có tính bền vững và có thể có sự di truyền cho các thế hệ sau.
3. Các tiêu chí so sánh thường biến và đột biến
Thường biến và đột biến là những kiểu biến đổi cơ bản và phổ biến trong nghiên cứu sinh học. Vì thế, những so sánh thường biến với đột biến sẽ giúp các bạn phân biệt được hai biến đổi này trong thực tế. Cụ thể, sự so sánh này được biểu hiện như sau:
- Về biến đổi: Thường biến thuộc biến đổi kiểu hình còn đột biến thuộc biến đổi kiểu gen.
- Về cách thức xuất hiện: Thường biến xuất hiện đồng loạt và theo hướng xác định. Ngược lại, đột biến thường có sự xuất hiện riêng lẻ và không theo hướng xác định.
- Về di truyền: Thường biến không có yếu tố di truyền còn đột biến có yếu tố di truyền
- Về tính ứng dụng: Thường biến không phải là nguyên liệu quan trọng trong chọn giống và tiến hóa. Ngược lại, đột biến trong thực tế lại là nguyên liệu quan trọng trong chọn giống và tiến hóa.
4. So sánh thường biến với đột biến
Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.
| Thường biến | Đột biến |
|---|---|
| – Là những biến đổi kiểu hình và không biến đổi trong vật chất di truyền (ADN và NST).
– Do tác động trực tiếp của môi trường sống. – Diễn ra đồng loạt, có định hướng, tương ứng với các điều kiện ngoại cảnh. – Không di truyền được. – Có lợi. – Không là nguồn nguyên liệu cho quá trình chọn lọc tự nhiên và chọn giống. |
– Biến đổi ADN, NST từ đó dẫn đến biến đổi kiểu hình.
– Do tác động của môi trường ngoài hay rối loạn trao đổi chất ở tế bào và cơ thể. – Biến đổi riêng rẽ, từng cá thể, gián đoạn, vô hướng. – Di truyền cho thế hệ sau. – Đa số có hại, có khi có lợi. – Là nguồn nguyên liệu cho quá trình chọn lọc tự nhiên và chọn giống. |
5. Phân biệt thường biến với đột biến
– Khái niệm
- Thường biến là những biến đổi ở kiểu hình phát sinh trong đời cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.
- Đột biến là những biến đổi bất thường trong vật chất di truyền ở cấp độ phân tử (DNA, gen) hoặc cấp độ tế bào (nhiễm sắc thể), dẫn đến sự biến đổi đột ngột của một hoặc một số tính trạng do tác động của môi trường ngoài hay rối loạn trao đổi chất ở tế bào và cơ thể.
– Hình thức:
- Thường biến là những biến đổi kiểu hình và không biến đổi trong vật chất di truyền (ADN và NST).
- Đột biến là những biến đổi ADN, NST từ đó dẫn đến biến đổi kiểu hình.
– Các biến đổi:
- Thường biến diễn ra đồng loạt, có định hướng, tương ứng với các điều kiện ngoại cảnh.
- Đột biến biến đổi riêng rẽ, từng cá thể, gián đoạn, vô hướng.
– Tính di truyền
- Thường biến: Không di truyền được.
- Đột biến: Di truyền cho thế hệ sau.
– Sự gây hại
- Thường biến: Có lợi.
- Đột biến: Đa số có hại, có khi có lợi.
– Nguồn nguyên liệu:
- Thường biến: Không là nguồn nguyên liệu cho quá trình chọn lọc tự nhiên và chọn giống.
- Đột biến: Là nguồn nguyên liệu cho quá trình chọn lọc tự nhiên và chọn giống.
